Праздник фамилии у осетин
Джеоргуба: как отмечают главный осетинский праздник
Начинается Джеоргуба в третье воскресенье ноября и продолжается неделю. Праздник не просто так отмечают в конце осени. У земледельцев и скотоводов в это время было меньше хлопот: заканчиваются полевые работы, убраны хлеба и корма. Теперь есть возможность спокойно распоряжаться плодами своих годовых усилий и добрыми молитвами вспомнить имя самого почитаемого святого в осетинском пантеоне — Уастырджи.
Фото: Константин Фарниев
Фото: Константин Фарниев
— Из всех праздников, которые отмечают осетины, наиболее значимый — праздник, посвященный Уастырджи, и называется он Джеоргуба. В образе Уастырджи следует видеть осетинское божество. Люди, которые отождествляют его со святым Георгием, глубоко ошибаются. Уастырджи не является исторической личностью, — поясняет историк, этнограф Людвиг Чибиров. — Осетины постоянно дополняли его имя украшающими эпитетами: золотой, золотокрылый, остроокий, доблестный, сильный. Имя Уастырджи и по сей день окружено ореолом недосягаемого почета и благоговейного обожания. Он представляется в воображении осетин всадником на белом коне, храбрым, симпатичным, добродушным, ростом высоким, с белой бородой. Место его пребывания — небеса. Перед богом он заступается и за бедных, и за обиженных и просит у него всяких даров для них.
Нередко в эти праздничные дни осетины справляли свадьбы. Многие молодые пары стремились пожениться именно в Джеоргуба, так как искренне верили, что браки, заключенные в этот праздник, будут более крепкими.
Празднование Джеоргуба начинается с жертвоприношения. Именно в воскресенье мужчины режут животное — быка или барана. В народе этот день так и называется — день закалывания быка. Такой обычай сохранился и в наши дни, но жертвенных животных теперь обычно забивают в сельской местности или в частных секторах городов — для больших застолий. Большинство же семей предпочитают покупать на рынке уже готовое мясо — чаще всего это три ребра. Их принято подавать на стол в вареном виде.
Праздник фамилии у осетин
Осетинские фамилии, как и фамилии других народов, имеют свой длительный процесс становления. Однако, письменные источники, свидетельствующие об этом процессе у осетин весьма ограничены. Поэтому для выявления истории осетинских фамилий большое значение имеют этнографический, фольклорный и лингвистический материал.
Вопросом происхождения осетинских фамилий интересовались видные ученые В.Ф. Миллер, В.И.Абаев, З.Н.Ванеев, Б.А.Алборов. Этой проблеме посвящают отдельные статьи осетинские этнографы, историки, фольклористы лингвисты: Б.А.Калоев, В.К.Тотров, Ф.Х.Гутнов, Р.С.Бзаров, Н.Г.Багаев, А.Х.Бязыров, А.Дз.Цагаева, К.А.Гагкаев, Т.З.Козырева, Т.А.Гуриев, З.Д.Цховребова, Ш.Ф.Джигкаев и ветераны войны и труда К.Т.Кайтов, А.А.Гецаев.
Следует отметить, что народное предание о происхождении осетин проливает свет лишь на происхождение фамилии Алагирского ущелья, а не всей Осетии.
З.И.Ванеев считает, что по данным народных преданий еще в эпоху Овского царства были известны фамилии древних осетинских родов Сидамон, Царазон, Кусагон, Агузон, Цахилон, которые, судя по преданию, подчеркивали значимость своего происхождения, что нашло отражение и в письменных памятниках, в частности в поэме «Алгузиани» И.Ялгузидзе (И.Габараева), а также надписи в Нузальской церкви. З.Н.Ванеев писал, что «аристократическим фамилиям свойственно производить свое происхождение от какого-нибудь царя или владетеля». Однако, автор не говорит, с кем же именно связывали свое происхождение приведенные им в предании древние осетинские фамилии.
В.И.Абаев в указанной выше работе рассматривает этот вопрос и одновременно уточняет период появления древнеосетинских фамилий. В.И.Абаев дает этимологический анализ пяти древнейших фамильных имен. Так, имя родоначальника фамилии Сидамоновых им возводится к древнеиранскому патрономическому имени Спитамана.
самой значительной политической силой на Северном Кавказе, а его правители чувствовали себя на равной ноге с киевскими князьями, хазарскими коганами, византийскими императорами и грузинскими царями.
В.И.Абаев считает возможным присвоение аланскими царями наименования Цазарон в Х веке «. Во всяком случае в XII веке это наименование уже существовало. Живший в это время осетинский царевич Давид- Сослан в стойкой народной традиции неизменно именуется Царазон».
В.И.Абаев считает, что анализ фамильных имен Царазонта и Агузата подтвердил высказанную И.Ялгузидзе мысль, что осетинские правители вели свою, разумеется, легендарную родословную от римских императоров (со времен Октавиана Августа все римские императоры принимали титул «Цезарь» и «Август»).
На вопрос, как называла себя привилегированная группа средневековых алан, В.И.Абаев отвечает: «. В период консолидации аланского государства их правящая верхушка присвоила себе наименование Царазонта и Агузата, т.е. наследников Цезарей и Августов.
Во все времена люди, рвущиеся к власти или захватившие власть, чтобы придать видимость законности своему господству сочиняли для себя фантастические генеалогии и присваивали себе сверхпочетные титулы, звания, регалии». И осетинский материал подтверждает, что фамилия социальна, что она возникла в определенных социальных слоях и обслуживала интересы данного слоя. Надо отметить, что появление фамилии древнее их фиксаций.
Мы уже отмечали, что З.Н.Ванеев и В.И.Абаев фиксации осетинских фамилий относят к Х-ХП вв.
На древность осетинских фамилий указывает и известный грузинский лингвист М.К.Андроникашвили. Анализируя грузинский памятник XIII века «Жизнеописание Грузии», где говорится о том, что от преследования монгольского хана Беркея на Северном Кавказе, оттуда на юг бежали осетинские князья Пареджан и Багатар по фамилии Ахсарпакани, приходит к выводу, что встречающееся там фамильное имя Ахсарпакани не что иное как осетинское фамильное имя Ахсартагата, что это фамильное имя встречается в осетинском Нартском эпосе.
Фамилии долгое время являлись сословной привилегией, и правящие слои сопротивлялись их распространению среди низов. Сначала фамилии утвердились
Известный русский ученый, специалист по ономастике и истории русских фамилий Н.А. Никонов считает, что процесс становления русских фамилий растянулся на шесть столетий, начиная с появления княжеских фамилий с XIV в. и кончая серединой XIX в., когда «. падение крепостного права в России в 1861 г. вынудило в числе прочих реформ «офамилить все население страны».
Но не у всех народов обнаруживается такая модель образования фамилий. В отличие от этого восточноазиатская антропонимия обнаруживает большое разнообразие вариантов, о которых подробно говорит в своей статье М.В.Крюков.
В отдаленном прошлом люди жили большими нераздельными семьями. Обычно одной семьей жили семейные братья со своими родителями. Каждая такая семья имела свое наименование, связанное с именем главы семьи. В редких случаях семья получала свое наименование от имени главной хозяйки. Это случалось при ранней потери главы семьи и при большом авторитете среди окружающих главной хозяйки.
С течением времени эта большая семья разрасталась, совместная жизнь становилась затруднительной из-за стремления отдельных членов ее к выделению и ведению самостоятельного хозяйства и семья распадалась.
Более крупная, чем фыды-фырт, кровнородственная группа у осетин называется мыггаг (фамилия). В него входят отдельные кровнородственные фыды-фырт, как более древнего, так и последующего образования. Число их разное в разных фамилиях. В том случае, если число входящих в мыггаг фыды-фырт небольшое и они селились поблизости друг от друга, наименование данного мыгтаг сохранялось за всеми его членами. Но бывали случаи, когда определенная часть данного мыггаг по
Праздник фамилии у осетин
Хроника военных действий в Южной Осетии и аналитические материалы
Публикации по истории Осетии и осетин
Перечень осетинских фамилий, некоторые сведения о них
Перечень населенных пунктов Осетии, краткая информация о них и фамилиях, в них проживавших
Сборник материалов по традициям и обычаям осетин
Наиболее полное на сегодняшний день собрание рецептов осетинской кухни
В данном разделе размещаются книги на разные темы
Коста Хетагуров «Осетинскя лира», по книге, изданной во Владикавказе (Орджоникидзе) в 1974 году.
Куывд Хуыцауы дзуары бон
– Хуыцау, Дæуæн æхцон фæуæд!
– Де сконд дзуæрттæн дæр æхцон фæуæд!
– Хуыцауы дзуар, дæуæн дæр æхцон фæуæд!
– Хуыцауы дзуар, Хуыцауы минæвар дæ
Æмæ нын хорз хабæрттæ æрхæсс!
– Хуыцауы дзуар, абон де стыр бон у
Æмæ ацы адæмæн стыр хæрзтæ ракæн!
– Тбау Уацилла, дæуæн дæр æхцон фæуæд!
Дæ кувæн бонтæ уыдысты, хоры бар дæм ис æмæ нæ хорæфсæст фæкæн!
– Фосы Фæлвæра, дæуæн дæр æхцон фæуæд!
Уациллайы раз лæууæг дæ æмæ ацы адæмæн амондджын рæгъæуттæ ратт!
– Уастырджи, дæуæн дæр æхцон фæуæд!
Авд-авды Уастырджитæ стут, авд-авды хæрзтæ ацы адæмæн ракæнут.
– Тхосты Уастырджи, ацы адæмы тыхгæнæгæй бахиз!
– Ноныхы Уастырджи, ацы адамы ныхдæын æмæ тыхджын скæн!
– Æвзвæндаджы Уастырджи, хорз фæндæгтыл нæ æфтау!
– Хетæджы Уастырджи, Тæтæртупп, быдырмæ нæ чи ацæуа,
Уыдон-иу уе уазæг фæуæнт, æгас хæдзар-иу ссарæнт!
– Мады Майрæм, дæуæн дæр æхцон фæуæд,
Мад-фыды тæригъæд нын бакæн!
– Аларды, дæуæн дæр æхцон фæуæд!
Ацы адæмæн сæ чысьи фæллой стыр бæркадджын скæнут!
– Нæ куывд Хуыцауæн барст фæуæд,
Хуыцау æмæ уæ дзуæртты хорзæх уæд!
Молитва в честь праздника Хуыцауы дзуара
– Хуыцау, да будет Тебе угодно!
– Сотворенным Тобой божествам да будет угодно!
– Хуыцауы дзуар, да будет и тебе угодно!
– Хуыцауы дзуар, ты посланник Бога,
Так принеси нам хорошие вести.
– Хуыцауы дзуар, сегодня твой день,
Вознагради наш народ благими дарами.
– Тбау Уацилла, да будет тебе угодно!
Не обдели нас своей милостью – сделай так, чтобы мы не знали недостатка в зерне.
– Фосы Фалвара, да будет и тебе угодно!
По правую руку Уацилла стоишь ты – пусть наши загоны будут полны живности.
– Уастырджи, пусть и тебе будет угодно!
Уастырджи, числом вас – семижды семь, так пошлите нам семижды семь раз добра.
– Уастырджи Тхоста, огради наш народ от насильников.
– Уастырджи Ныхаса, сделай этих людей сильными и стойкими.
– Уастырджи Авзвандага, направляй нас по доброму пути.
– Уастырджи Хетага, Татартупп,
Возьмите под свое покровительство тех из нас,
Кто отправится на равнину,
Пусть они в веселии и здравии найдут свой дом!
– Мады Майрам, пусть и тебе будет угодно,
Прояви о нас заботу отца-матери.
– Аларды, пусть и тебе будет угодно!
Пошли этим людям от малых трудов большой баркад.
– Пусть наши молитвы будут угодны Богу!
Да пошлет Он нам Свою благодать.
Хуыцауы дзуары бæрæгбоны куывд
– О Стыр Хуыцау, Дæумæ кувæм!
– Дæуæй цардамæндтæ курæм!
– Дунейы дзыллæты хсæн змæст у,
Дзыллæтæ кæрæдзийы куыд бамбарой,
Се хсæн амондджын лæг куыд сæвзæра, уымæ хъусæг куыд уой!
– Абон хохæй, быдырæй, чысылæй, стырæй
Дæ бынмæ лæгъстæ кæнынмæ æрцыдыстæм,
Æмæ нæ алчидæр зæрдæрухс, хъæлдзæгæй фæцæрæд!
Cæ кувæггæгтæ сын барстæн айс!
– О Тбау Уацилла, бæрзондыл бадыс,
Ныллæгмæ нын рæсугъд хæрзтæ ракæн!
Амонддæттæг, фыдбылызсафæг дæ,
Нæ фыдбылызтæ нын фесаф,
Нæ цардамæндтæ уæлахиз фæкæн!
– О Тæхгæ-Нæргæ Уастырджи!
Байраг – бæхгæнæг, лæппу лæггæнæг дæ!
Hæ лæппутæ – лæгтæ, нæ байрæгтæ бæхтæ куыд кæной,
Aхæм амонд нын ратт!
– Уастырджи, фæндаггоны фарс дæ, зæгъгæ, фыдæлтæй баззад!
Бæлццонæй, бынæттонæй де уазæг стæм!
Нæ бæлццæттæ хорз фæндæгтыл фæцæуæнт
Æмæ дзагармæй сæ хæдзæрттыл сæмбæлæнт!
– Абон Хуыцауы дзуары бын кувынц адæм.
Цæлццон адæм сты æмæ сæ алчидæр
Иæ хæдзарыл амондджынæй сæмбæлæд!
– О Рыныбардуаг, а бæстæм куы рцæуай,
Уæд нæ хъазгæ, худгæйæ ныууадз!
– Алардыхъан, дæ хорзæх нæ уæд!
Нæ сабитæ – де уазæг, нæхæдæг – Хуыцауы уазæг,
Афтæмæй нæ цард амондджынæй цæуæд!
– Hог дзуар, дæ хорзæх, дæ арфæ нæ уæд,
Ног хъуыддæгтæ, ног амондæй нын хай бакæн!
– Хъæузæд, Хъæудуаг, дæ хорзæх æмæ нæ дæ арфæ хорзæй уæнт!
Хъæуы цæрджытæ, фæсивæд фæдисы,
Хæсты макуыуал бахъæуæнт!
Алчидæр йæ хъæубæстимæ амондджынæй,
Зæрдæрухсæй, уарзонæй фæцæрæд!
– Æфцæджы зæдтæ æмæ дауджытæ,
Уæ хорзæх, уæ арфæ нæ уæд!
Æфцджытыл чи цæуы, уый амондджын фæндæгтыл фæцæуæд!
– О нæ быдыры зæдтæ, дауджытæ:
Уацилла, Цыргъобау, Мæздæджы,
Елхоты, Дзылаты Фæлвæра!
Уæ алыварс нæ хор-хос зайы,
Нæхи къухвæллойæ, Хуыцауы руаджы,
Хорджын, фосджын куыд уæм,
Ахæм зæрдиаг арфæ нын ракæнут!
– О Хетæджы Уастырджи, хæстон лæг уыдтæ,
Нæ фæсивæды нын хæстæй бахъахъхъæн, амондæй нын хай бакæн!
– Уæдæ Ныхасы Бæрзонд Уастырджи, Реком, Мыкалгабыртæ,
Тибы Таранджелоз, Згъилы Самтыхос,
Рагон хæрзтæй нын æргом хæрзтæ ракæнут!
– Хуыцауы дзуар, абон дæ кувæггагæй чи сахода,
Уымæн æвдадзы хос куыд феста æмæ дæм Фидæн ацафон
Ноджы зæрдиагдæрæй куыд æрбацæуа, ахæм арфæ йæ уæд!
– Уæдæ кувын кæмæн хъæуы
Зæдтæ æмæ дауджытæй – се ппæтæн дæр æхцон фæуæнт!
Чи ацахода, уый цардамæндтæй хайджын уæд!
Молитва в святилище Хуыцауы дзуар
– О Стыр Хуыцау, Тебе молимся!
– У Тебя счастия просим.
– В мире между народами смута,
Так пусть люди поймут друг друга,
Пусть появится между ними счастливый человек,
Советам которого они внемлют.
– Сегодня мы все: и стар и мал,
Пришли просить твоих милостей.
Пошли каждому из нас светлую. счастливую жизнь.
– Да будут Тебе угодны наши жертвенные дары.
– О, Тбау Уацилла, на вершине восседающий,
Ниспошли нам от благ твоих!
– Ты, наделяющий счастьем и уводящий беды,–
Уничтожь наши невзгоды,
Чтобы восторжествовала радость!
– О, летящий и гремящий Уастырджи,
Превращающий жеребенка в коня, мальчика в мужчину!
Дай нам такого счастья,
Чтобы наши мальчики стали мужчинами, а жеребята – конями!
– О Уастырджи, наши предки называли тебя защитником мужчин.
– И в пути, и дома – мы под твоим покровительством.
– Пусть светлыми дорогами следуют наши путники
И с полными руками достигают дома!
– Сегодня у подножья Хуыцауы дзуара люди возносят молитвы,
Да обретут они счастливую дорогу.
– О, Рыныбардуаг! Если ты придешь к нам,
Оставь нас в веселии и счастии.
– Алардыкан, да будет с нами твоя благодать!
Наши дети под твоим покровительством, мы – под Божьим.
Да пошлет Он нам счастливую жизнь!
– Ногдзуар, да будут нам твоя благодать и твое благоволение,
Надели нас новым счастьем в новых делах!
– Каузад, Каудуаг, да будут нам твоя
Благодать и благословение,
Чтобы жителям села и молодежи
Никогда больше не приходилось собираться на войну!
Пусть каждый из них живет среди своих сельчан
В счастии, радости и любви!
– Дзуары и дуаги перевалов,
Да будут с нами ваши благодать и благословение!
Да обретут счастливую дорогу идущие через перевал.
– О дзуары и духи равнин:
Уацилла, Цыргобау, Моздокский и Эльхотовский
Вокруг вас колосятся наши хлеба,
Трудом наших рук с Божьего благословения
Да будем мы богаты зерном и да умножатся стада наши.
– О Уастырджи Хетага, ты воином был
Убереги нашу молодежь от войны, надели ее счастьем!
Таранджелоз Тиба, Самтыхос Згида,
Старинными благодеяниями нас одарите, явите их нам!
– Хуыцауы дзуар, тому, кто отведает сегодня твой куваггаг,
Да будет он чудесным лекарством,
Чтобы спустя год он вновь пришел к тебе – да будет так!
– Все, к кому обращены наши молитвы–
Дзуары и дуаги – да примут их благосклонно!
Кто вкусит от этого – да будет наделен счастьем!
Сызгъæрин тæбæгъты дын фæкуывдæуа, табу дын уæд!
Кæстæрты схъомыл кæн æнæниз æмæ фадатджынæй,
Хорз хистæртæ сæ цы рауайа,
Aхæм арфæ сын ракæн.
– О кæстæрты Уастырджи!
Кæстæрарæх æмæ хистæрзондджынæй куыд цæрæм,
Aхæм арфæ нын ракæн.
– О фæндаджы Уастырджи!
Фидаруæраг æмæ зондджынсæрæй цы цæуой нæ кæстæртæ,
Ахæм арфæ сын ракæн.
– Уæ, тыхджын, кадджын Уастырджи!
Ахæм арфæ сын ракæн, æмæ, цы фысыммæ æрцæуой,
Уыдон къæсæртæ амондджын куыд уой.
Нæ сæрыхъуынтæ дæр дæуæн нымад сты,
Æмæ-иу цы уазджытæ араст уой нæ хæдзарæй,
Уыдон-иу сæ хæдзæрттыл дзæбæхæй сæмбæлын кæн!
– О Уастырджи, табу тебе!
И да будут услышаны молитвы наши с приношениями на золотых блюдах!
– О Уастырджи старших!
Пусть твоим благоволением вырастут наши младшие сильными и удачливыми
И да снищут они себе твое высокое покровительство.
– О Уастырджи младших!
Пожелай нам жизни, обильной младшими и мудрой разумом старших!
– О Уастырджи, охраняющий путников!
Благоволи к нашим младшим,
Чтобы они ступали по дорогам жизни твердой стопой,
Руководствуясь крепким разумом.
– О могучий и славный Уастырджи!
Будь к ним столь благосклонен,
Чтобы они достойно возвращались под кров,
Который сегодня покидают.
– О Уастырджи всеведающий!
У которого даже волосы на головах наших сочтены,
Обереги каждого гостя, покидающего дом этот,
Чтобы он невредимым вернулся к родному очагу.
Ныхасы Уастырджийы куывд
– Стыр Хуыцау, хорз арфæ ракæн.
Бирæ хорздзинæдтæ Дæм ис, æмæ дзы адæм хайджын куыд уой,
– Стыр Хуыцау, дзуæртты æмæ Дауджыты дæр Ды сфæлдыстай,
Кувæндæттæ дæр сын Дæ амындæй равзæрд æмæ Дын табу уæд.
– Стыр Хуыцау, мæнæ абон Де сфæлдыст дзуæрттæй
Ныхасы Уастырджимæ кувæм æмæ нæ йæ хорзæх уæд!
– Ныхасы Уастырджи, Уæлладжыры фидар къæсæрыл бадыс,
Фыдæй фыртмæ дæм нæ адæм куывтой.
Лæгъстæ дын кодтой æмæ,
Нæ фыдæлтæн цы арфæтæ ракодтай,
Уыдон махæн дæр дæ цæст бауарзæд.
– О Ныхасы Уастырджи, дæ бынты адæм
Хохæй быдырмæ, быдырæй хохмæ тыннывæндæгау кæнынц
Æмæ сæ хæдзæрттыл дзагармæй, æнæфыдбылызæй куыд æмбæлой,
Уыцы хорзæх сын ракæн.
– О Ныхасы Уастырджи, хæхбæстæй быдыры, быдырæй хæхбæсты æхсæн арæн дæ,
Æмæ бæлццæттæ æнæмаст, зæрдæрухсæй цы хизой дæ рæзты,
Хæхтæ æмæ быдыры фарнæй хайджын цы уой,
Уыцы хорзæх сын дæ цæст бауарзæд.
– О Ныхасы Уастырджи, нæ кæстæрты ныхасы сæр кæм бахъæуа,
Уым ныхасхъом куыд уой,
Сæ ныхасы фары куыд уа,
Сæ ныхасæн хицау куыд уой,
Ныхас зæрдæйы дæгъæл у æмæ сæ ныхас зæрдæйыл куыд æмбæла, ардаразæг куыд уа, фарнтауæг,
Уыцы хорзæх сын ракæн.
– О Ныхасы Уастырджи, дæ бынты цы адæм цæуы, уыдонæн хæрзгæнæг у.
Молитва Устырджи Ныхаса
– Стыр Хуыцау, пошли Свое благословение.
У Тебя много благ, не обдели ими верующих в Тебя людей.
– Стыр Хуыцау, Ты сотворил дзуаров и дуагов,
По Твоему желанию и в Твою честь построены святилища, табу Тебе.
– Стыр Хуыцау, сегодня мы обращаем свои молитвы к одному из сотворенных Тобой дзуаров,
И да будет нам его благодать.
– Уастырджи Ныхаса, восседающий у врат Алагирского ущелья,
Из поколения в поколение молились тебе наши предки,
Да пожелает нам око твое тех же благ,
Которыми ты удостоил их.
– О Уастырджи Ныхаса, мимо твоего подножия с гор на равнину,
С равнины в горы снуют люди,
Словно ткут золотую нить,
Так не пожалей для них такой милости,
Чтобы они живыми и здоровыми, с полными руками переступали порог своего дома.
– O Уастырджи Ныхаса, ты восседаешь на границе между горами и равниной,
Так не обдели путников,
Переступающих эту границу, фарном гop и равнин,
Пошли им мир и благоденствие.
О Уастырджи Ныхаса, одари наших младших даром слова,
Чтобы они не безмолвствовали там,
Где нужно молвить слово,
И чтобы в слове этом всегда был фарн,
Чтобы оно открывало дорогу в сердца людей,
Было созидательным и благословенным.
Пошли им благо всегда быть хозяином данного слова.
– О Уастырджи Ныхаса, будь благодетелем проходящих мимо твоего подножия людей.
Нывонды куывд Джеоргуыбайы бæрæгбон
Æмбарынгæнæн дзырдуат (Толковый словарь)
см. Нывонды куывд Джеоргуыбайы бæрæгбон – перевод
– Стыр Хуыцауы хорзæх нæ уæд!
– Кæддæриддæр нын æххуысгæнæг куыд уа,
– Бæрæгбон у, æмæ ныл афæдзæй-афæдзмæ домбайдæрæй куыд цæуа,
– Уастырджийы бонтæ сты, æмæ Уастырджи хуыздæр ахъаз кæмæн ракодта,
Mах дæр уый æмбал куыд уæм,
– Бинонтæ стæм, æмæ домбайдæр бинонтæ чи фæци,
Стыр Бæрзонд Хуыцау хуыздæр хæрзтæ кæмæн ракодта,
Мах дæр уыдон æмбал куыд уæм,
Ахæм хорзæх нæ уæд!
– Уæдæ нын сыхбæстæ ис æмæ уыцы сыхбæстимæ кæрæдзийы æмбаргæйæ,
Уарзонæй куыд цæрæм,
– Hæ хистæртæ амондджынæй, хъæлдзæгæй сæ кæстæрты циндзинадæй æфсæст куыд уой!
– Бæрæгбон у, æмæ хистæртæн Хуыцау ахæм ахъаз бакæнæд,
Æмæ сæ кæстæртæ фылдæрæй-фылдæр,
Амондджынæй-амондджындæр куыд кæной!
– Уæдæ афæдзæй-афæдзмæ кусæрттæ фæкæнæм,
Æмæ сæ Стыр Хуыцау йæхимæ адджынæн кæмæн айста,
Мах дæр уый æмбал цы фæуæм,
Уастырджи нын кæддæриддæр æххуысгæнæг куыд уа,
Ахæм хорзæх нæ уæд!
– Зæдтæ бирæ сты, бирæ адæм сæм фæкуывтой.
Hæ фыдæлтæн бирæ хорздзинад куыд дæттой,
– Хохæй быдырмæ цы дзуæрттæ ис,
Уыдон нын кæддæриддæр æххуысгæнæг куыд уой,
Aхæм амонд нын Хуыцау раттæд!
– Тæтæртупп нæ сæрты тæхæг у,
Æмæ нын нæ цонг домбай куыд кæна, уыцы амонд нæ уæд!
– Уæдæ, бæркадджын куыд уæм кæддæриддæр,
– Дуне сабыр куыд уа, зæххы къорийыл адæм сæ кæрæдзийы куыд уарзой,
– Къæсæры Уастырджи нын нæ къæсæр домбай куыд кæна,
Нæ фæндæгтæ та – рухс,
– Гъеныр, уазæгæй чи ‘рбамбæлди, хæстæгæй чи ‘рбамбæлди,
Уыдон дæр амондджын куыд уой,
Уыцы хорзæх нын ратт.
– Кусæрттаг хъабыл уæд,
Афæдзæй-афæдзмæ амондджын бæрæгбæттæ куыд кæнæм,
– Оммен чи загъта, уыдоны цардамонд дæр бирæ уæд!
Молитва перед закланием жертвенного животного в дни праздника Джеоргуыба
– Да благословит нас Всевышний!
– Пусть он всегда помогает нам
Да будет нам такое счастье!
– Сегодня праздник, и пусть из года в год проходит он все лучше,
Да будет такое нам счастье!
– Это дни Уастырджи, и да уподобимся мы тем,
Кому он благоволил,
Дай нам Бог такого счастья!
– Мы – семья, и да будем мы в одном ряду с теми семьями,
Кому Стыр Хуыцау даровал от благ своих,
Да будет нам такое счастье!
– Есть у нас соседи, и дай нам Хуыцау жить с ними в мире и согласии!
– Пусть наши старшие насладятся счастьем своих младших!
– Сегодня праздник, и пусть Хуыцау вознаградит старших тем,
Чтобы в их домах рождалось больше детей,
Да будет им такое благословение!
– Из года в год мы делаем в честь Всевышнего кусарт,
Да будет нам такая благодать,
Чтобы Он уподобил нас тем,
Чей кусарт был ему более угоден.
– Да будет Уастырджи нашим спутником и советчиком.
– Дзуаров много, и многие люди им поклоняются.
Много благ давали они нашим предкам,
Да будет нам такое счастье!
– Да придут дзуары гор и равнин нам в помощь,
Пусть даст нам бoг такое счастье!
– Татартупп наделит силой наши руки!
– Пусть у нас всегда будет изобилие,
Да будет нам такое счастье!
– Да будет мир во вселенной, чтобы люди любили друг друга,
Дай нам Бог такого счастья!
– Да укрепит Касары Уастырджи наши пороги,
Сделает прямыми наши дороги,
Да будет нам такое счастье!
– Да будут счастливы люди, прибывшие сюда.
– Да будет угоден наш кусарттаг Всевышнему,
И да пошлет он нам такое благо,
Чтобы мы каждый год отмечали праздники.
– Да будут счастливы те, кто говорил «Оммен!»
Джеоргуыбайы æхсæвы куывд
– Хуыцау, табу Дæхицæн! Дунесфæлдисæг дæ, дзуæртты дæр Ды сфæлдыстай
Æмæ нæ Дæ хорзæх уæд.
– Тбау Уацилла, хор-фосы хицау дæ æмæ нæ дæ хорзæх уæд.
Фидæнмæ ноджы хуыздæр нывондтæ куыд æрхæссæм,
– Йе сызгъæринбазыр Уастырджи,
Ахсæв де ‘хсæв у, æмæ дын табу уæд!
– Ахсæв дын бирæ адæм дæ ном ардзысты,
Уыдонæй хуыздæрæн кæй куывд айстай,
Нæ куывд дæр уый æмбал фæкæн.
– Уастырджи! Тыхгæнæгæй нæ бахиз.
– Уастырджи! Нæ цот, нæ кæстæртæ – де уазæг.
– Уастырджи! Нæ уазæг дæр де уазæг уæд,
Амондджын уазджытæ нæм цæуæд.
– Уастырджи! Нæ бæлццæттæ де уазæг,
Сæ хæдзæрттыл æнæмаст, æнæфыдбылызæй, дзæбæхæй æмбæлæнт!
– Уастырджи! Мæгуыр лæгæн æххуысгæнæг дæ
Æмæ мах дæр дæ хорзæх уæд.
Дæ Фидæн бонтæ ныл хъæлдзæгдæрæй куыд æрцæуой,
Уыцы арфæ нын ракæн.
Молитва в ночь Джеоргуыба
О Создатель Вселенной, пошли нам Свою благодать
И благодать Своих дзуаров.
– Тбау Уацилла, в твоей власти наши хлеба и живность,
Пошли нам такую благодать,
Чтобы в будущем мы приносили тебе лучшие (богатые) жертвы.
– О златокрылый Уастырджи, эта ночь,
Твоя ночь, да будет тебе слава!
– Уастырджи, много людей будут возносить тебе молитвы этой ночью,
Так прими нашу молитву наравне с той,
Которую посчитаешь лучшей.
– Уастырджи, убереги нас от насильника.
– Уастырджи! Возьми наших детей под свое покровительство.
– Уастырджи! Пусть и наши гости будут под твоим пок овительством, пусть переступают наш порог по счастливым поводам.
– Уастырджи! Возьми наших путников под свое покровительство,
Чтобы они благополучно вернулись к своим очагам.
– Уастырджи! Ты всегда поддерживаешь бедных,
Так пошли нам такую милость,
Чтобы еще лучше, еще богаче встретили следующий Джеоргуыба.
Джеоргуыбайы куывд Дзывгъисы дзуары бын
– Хуыцау! Табу Дæхицæн, Хуыцау!
– Иу бон Дæ ном куы ссарæм, уæд нын сæдæ боны æххуыс-ахъазгæнæг фæу!
– Абон фæдзæхсыны кадджын бон у,
Æмæ, цы хорз лæг цы кæстæрты бафæдзæхста,
Адон дæр, Хуыцау, уый рæгъæй куыд уой!
– Дзуары хорзæй фæдзæхст куыд уой,
– Ацы комы мидæг ис бирæ дзуæрттæ:
Хуыцауы дзуар, Тхосты дзуар,
Æмæ уыдон дæр ацы кувæг адæмæн æххуысгæнæг куыд уой,
– Хетæджы Уастырджи, кадджын дзуар дæ, Домбай дзуар дæ
Æмæ, дæ быны чи цæры,
Уыдон амондджын æмæ дзæбæхей куыд цæрой,
Уыцы æххуысгæнæг сын фæу!
– Дæ бынты цы адæм цæуынц,
Уыдон сæ хæдзармæ дзæбæхæй æмæ æнæнизæй куыд хæццæ кæной,
– Уæдæ горæты дæр бирæ фæрнджын æмæ амондджын адæм цæры,
Æмæ уыцы кад æмæ амондæй ацы кувæг адæм дæр хайджын куыд уой,
Хуыцау афтæ зæгъæд!
– Хоры Уацилла, Тбау Уацилла, табу, дæ хорзæхæй!
Адæмæн хор дæр куыд уа, фос дæр куыд уа
Сæхицæн дæр æмæ Дзуары ном ссарынæн дæр,
– Абон куывдмæ чи ‘рцыди – нæлгоймагæй, сылгоймагæй, –
Уыдоны ацы дзуары хорзæх уæд!
– Хурыскæсæнæй хурныгуылæнмæ дзуарæй цыдæриддæр ис,
Æмæ ма афтæ чи зæгъид: «Mæ ном мын куы ссардтаиккой, уæд сын хуыздæр баххуыс кодтаин»,
Уыдоны хорзæх дæр нæ уæд!
Уымæн дæр нæ кувинæгтæ, нæ мысайнæгтæ барст куыд уой,
– Афтæмæй, нæ рæстæг сабыр куыд уа, амондджын куыд уа,
– Стыр Хуыцау, бирæ кувынæй бирæ хæрзтæ хуыздæр сты,
Æмæ нын бирæ хæрзтæ балæвар кæн.
Ацы рухс кувæндонмæ цы мысайнæгтæ, цы ‘ртыгай кæрдзынтæ æрбахастой,
Уыдон дын барст уæнт!
– Чи ацахода, уымæн йæ цæрæнбон Хуыцау бирæ скæнæд!
Молитва в дни праздника Джеогуыба в святилище Дзывгис
– Хуыцау, Тебе молимся, Хуыцау!
– Если мы один раз вспомним Твое имя,
Сто раз помоги нам.
– Сегодня славный день благословения,
И да будем мы в одном ряду с теми старшими,
Кто сумел лучшим образом благословить младших!
– Много дзуаров в этом ущелье: Хуыцауы дзуар,
Дзиры дзуар, Тхосты дзуар,
Да помогут они тем, кто возносит им молитвы,
Да захочет того Бог!
– Уастырджи Хетага, ты почитаемый и могущественный дзуар,
Пусть все, кто живет под тобой, пребывают в счастии и благополучии,
– Да обретут счастливую дорогу все, кто проходит мимо тебя,
Да пожелает этого Хуыцау!
– В нашем городе живет много благочестивых людей,
Пусть они получат свою долю счастья и благоденствия, –
Да пожелает этого Хуыцау!
– Хоры Уацилла, Тбау Уацилла, табу вам!
Пусть у людей будут и хлеб, и тучные стада
И для себя и для того, чтобы восславить имя дзуара,–
Да пожелает этого Хуыцау!
– Всем, кто пришел сегодня на кувд
И мужчинам, и женщинам
Да покровительствует этот дзуар!
– И если от востока до запада есть такой дзуар,
Который скажет: «Если бы меня вспомнили, я бы еще лучше помог»,
Да будет и его благословение!
Пусть и он примет наши приношения!
Да пожелает этого Хуыцау!
– Да будет мирным и счастливым наше время,
Да будет мир на земле,
Пусть Хуыцау этого захочет.
– Стыр Хуыцау! Много добра лучше, чем много молитв,
Так пошли нам много добра и благоденствия.
Да будут Тебе угодны наши пироги и мысайнагта, принесенные в это святилище.
– Тому, кто отведает, пусть дарует Бог долгую жизнь!
– Йе Иунæг Кадджын Хуыцау, табу Дæхицæн!
Хуыцау, Де сфæлдыст адæм стæм æмæ, зæххыл хорзæй цы ис,
Уымæй хайджын куыд уæм, фыдбылызæй хызт, цардæй æфсæст,
Ахæм амонд нын ратт!
– Арвы Уацилла, табу, дæ хорзæхæй!
Хуыцауæй зæххы хсæн минæвар, фæллойы хицау, æрдзы бардуаг дæ,
Æмæ цыдæриддæр хорздзинадæй ис, уымæй хайджын куыд уой дæ кувæг адæм,
Уыцы ахъаз сын бакæ!
– Арвы Уацилла, – бæрзондыл бадыс,
Бæрзондæй ныллæгмæ хорздзинад дæ цæст бауарзæд,
Кувæг адæм – де уазæг!
– Арвы Уацилла, дæ кувæг адæм фыдбылызæй хызт куыд уой,
Амондæй та – æфсæст, ахæм ахъаз бакæ!
– Арвы Уацилла, цы хор, цы фосыл хæст стæм,
Уый нын куывдты хæринаг куыд уа,
– Чызгæй, лæппуйæ рухс фæндæгтыл куыд цæуой!
– Йа нæ бæсты Бардуаг, бæстæ сабыр куыд уа,
Мах сæртæ цы зындзинæдтæ баййæфтой,
Уый нæ кæстæртæ куыднæуал бавзарой,
– Арвы Уацилла, ды – нæ фæдзæхсæг,
Нæ фыдбылыз сæфт куыд уа, нæ амонд – тыхджын,
– Гъер, кувæджы куывдау, нæ кувæггаг барст фæуæд!
Арвы Уацилла, дæуыл нæхи фæдзæхсæм.
Фосы Фæлвæра, зæдтæ, дауджытæ,
Хуыцауы курдиаты лæварæй уæм цы ис,
Уымæй махæн дæр уæ цæст бауарзæд,
Æмæ нæ фæллойæ куывдтæ куыд кæнæм, уыцы арфæ нын ракæнут!
– Аходæггаг кæстæрмæ! Кæстæрмæ уый тыххæй зæгъæм, æмæ уый, хуры хъæбулау, æнæтæригъæд у.
– О Единый, Облеченный славою Хуыцау, табу Тебе!
– Арвы Уацилла, табу твоему расположению к нам!
Яви нам свою милость,
Награди молящихся тебе людей лучшей частью земных благ!
– Арвы Уацилла, в вышине восседающий,
Да пожелает нам око твое милости небесной
И да пребудешь ты и впредь покровителем людей, тебе молитвы воссылающих!
– Арвы Уацилла, яви нам милость свою,
Чтобы хлеб наш и стада, которыми мы владеем,
Были использованы на кувдах и свадьбах.
– О Охранитель земли всей!
Да установится благоволением Твоим мир на земле,
Чтобы тяжкие испытания, которым подвергла нас жизнь,
Миновали наших младших.
– Арвы Уацилла, мы тебе препоручаем себя,
И потому яви нам и такую милость, чтобы сгинуло зло, нам угрожающее,
И чтобы жребий, нам предназначенный, был достойным.
– А теперь да будет угодно небу молитва наша подобно молитве святителя.
Арвы Уацилла, прими нас под свое покровительство!
Фалвара, покровитель наших стад, дзуары и дуаги, не пожалейте для нас милостей,
Которыми владеете щедростью Божьей,
Чтобы нажитое трудами нашими мы употребляли на кувдах и свадьбах.
– Младшему – аходаггаг, ибо он безгрешен, как дитя солнца.
Мады Майрæмы куывд
– О Мады Майрæм, табу дын уæд, не стыр ныфс, нæ уæларвон мад.
– Hæ чындздзон чызджытæ – чъиригæнджытæ,
– Не взонг лæппутæ – дæ омменгæнджытæ,
– О сыгъдæг Мады Майрæм, нæ усгур лæппутæ – дæ кусартгæнджытæ,
– О Мады Майрæм, табу дын уæд,
Алы къуыппыл – дæ кувæндæттæ æмæ алкæмæн дæр æххуысгæнæг у.
– Сыкъаджын галтæ, бурхъус нæл фыстæ – дæ нывондæгтæ.
– О сыгъдæг Мады Майрæм, нæ сабитæ – де уазæг.
– Сыгъдæг Мады Майрæм, æвæстаг адæм дæм зæнæгмæ кувынц
Æмæ сæ дæ хорзæх уæд!
– Кæмæн цы радтай, Мады Майрæм,
Уый та цæринаг куыд уа, уыцы хорзæх сæ уæд.
– О сыгъдæг Мады Майрæм, дæ арфæтæ – чындзы гуыбыны, табу дын æрбауа.
– О сыгъдæг Мады Майрæм,
Сыгъдæгзæрдæйæ дæм кувæм æмæ нæ дæ хорзæх уæд.
Молитва Мады Майрам
– О Мады Майрам, наша надежда, наша небесная мать, табу тебе.
– Наши невинные девушки, пироги пекущие,
Да будет им твоя милость.
– Наши мальчики, «оммен» говорящие,
Да будет им твоя милость.
– О пречистая Мады Майрам, наши неженатые юноши –
Кусарт делающие, да будет им твоя милость.
– О Мады Майрам, табу тебе,
Окажи страждущему свою помощь.
– Трехлетние бычки, молодые барашки – твои нывонды.
– О пречистая Мады Майрам, наши дети – под твоим покровительством.
– О пречистая Мады Майрам!
Бездетные люди молят тебя о потомстве,
И да будет им твоя милость.
– А тем, кого ты послала, Мады Майрам, – долгой жизни.
– О пречистая Мады Майрам, благослови молодых снох,
Чтобы чрево их было плодовитым.
– О пречистая Мады Майрам, искренно в тебя веруем,
Пошли нам свою благодать.
– Тутыр, Стыр Хуыцауы къухы цы сыгъдæг дауджытæ, цы кæстæриуæггæнджытæ ис,
Уыдонæй иу дæ, æмæ дын табу.
– Hæ фос, нæ сæр дæ фæдзæхст, де уазæг уæнт.
– Дæ къæбылайы нæм ма рауадз,
Мах дæ фæдзæхст, уый та – дæ фыдæх.
– Худистæй дын кувдзыстæм.
– Хингæнæг æмæ кæлæнгæнæг дæр – дæ бар!
– Тутыр, табу дын уæд!
– Тутыр, ты один из тех пречистых дзуаров,
Которые помогают Господу, и да будет тебе табу!
– Возьми под свое покровительство и нас и нашу живность.
– Не выпускай к нам своего щенка.
Пусть нам будет твоя милость, а ему – проклятье.
– Будем молиться тебе, сняв шапки.
– Знахари и колдуны да будут в твоей власти.
Тæтæртуппы дзуармæ куывд
– О Тæтæртуппы Уастырджи,
Хуыцауы минæвар дæ æмæ нæ дæ хорзæх уæд!
– Бирæ адæм дæ бынмæ цæуы, бирæ дзыллæ дæ рæзты цæуы,
Æмæ се ппæтæн дæр ахъаз бакæн!
– О Тæтæртуппы Уастырджи,
Дæ алфамбылай цы адæмтæ цæрынц,
Уыдон кæрæдзийы цы æмбарой, кæрæдзимæ хорздзинæдтæм цы цæуой,
Кæрæдзийы зыныл райгæ нæ, фæлæ хъыг цы кæной,
Кæрæдзийы циндзинад сын æхсызгон цы уа,
Уыцы арфæ сын ракæ.
Быдырон дзуар дæ æмæ нæ быдыртæ хорджын сойджын куыд уой,
Aхæм арфæ нын ракæ!
– Нæ чысыл бакуысты бирæ бæркад куыд уа
Амæ дзы куывдтæ æмæ чындзæхсæвтæ куыд кæнæм!
– О Тæтæртуппы Уастырджи,
Хорзæй цы курæм, уый нын нæ къухы бафтын кæн,
Кæм рæдийæм, уый нын ныббар!
– Бирæ кувынæй бирæ амæндтæ хуыздæр
Æмæ нын сæ саккаг кæн, кадджын Тæтæртупп!
– О Уастырджи Татартуппа,
Ты являешься посланником Бога,
Да будет нам твоя благодать!
– Много людей ходит поклониться тебе,
Много народу проезжает мимо,
Да будет им всем твоя милость!
– О Уастырджи Татартуппа,
Осени нас своей благодатью,
Пошли нам такое благо,
Чтобы люди вокруг тебя жили в любви и согласии,
Сочувствуя бедам и радуясь счастью друг дpyгa!
– О Татартупп, равнинный дзуар,
Да будут поля наши богаты урожаем – пожелай нам этого!
– Да будет в нашем малом труде большой баркад,
Дабы использовали мы его на свадьбах и кувдах.
– О Уастырджи Татартуппа, помоги нам в наших добрых начинаниях,
А если мы где ошиблись,
Отпусти наши грехи.
– Много счастья лучше, чем много молитв,
Так удостой нас его, славный Татартупп!
– Хуцау! Фиццаг Дæхе хуарзæнхæ,
Уæдта нæ Де сконд изæдти хуарзæнхæ уæд.
– Фæлвæрай рохс дзиуарæ,
– Дæ лæварæй нæ хайгин искæнæ!
– Де ставд лæдзæг æмæ нæ дæ тумугъ уесæй
Æма нæ дæ фурт Бузунай хуарзæнхæ фæууæд!
– Дæ лæвар фонси фæсте ка хæтуй,
Йе рæствæндаг кæнæд зæрдæрохсæй!
– Боже! Яви нам Свою милость
И милость созданных Тобой дзуаров.
– Пресветлый дзуар Фалвара,
– Удели нам от своих даров!
Не лишай нас своего посоха
– Надели нас своей благодатью
И благодатью сына твоего Бузуны!
– Пусть с радостным сердцем
Ходит по счастливым дорогам тот,
Кто пасет стада, дарованные тобой.
– Аларды, табу дын уæд!
– Hæ сабитæ де уазæг уæнт!
– Хуссары мæнæуæй дын чъиритæ кæндзыстæм,
Æвзаргæ хорæй дын бæгæнытæ фыцдзыстæм,
Бурхъус нæл уæрыччытæ дын нывондæн хæсдзыстæм.
– Усгур лæппутæ – дæ кусартгæнджытæ.
– Чындздзон чызджытæ – дæ чъиригæнджытæ.
– Кæстæр фæсивæд – дæ омменгæнджытæ,
Æмæ сæ де уазæг бакæн.
– Хъазгæ нæм æрцу, худгæ нæ ныууадз,
Де зæлы дысæй-иу сæ расæрф, афтæмæй.
– Дæ чъылдымæн дын кувдзыстæм,
Де ‘ргом нæм ма раздах,
Афтæмæй дын табу, рухс Аларды!
– Младенцы наши – под твоим покровительством!
– Из пшеницы с южных склонов пироги тебе испечём,
Из сортового зерна пиво сварим,
Желтоухих ягнят в жертву принесем.
– Молодые люди кусарт сделают.
– Невинные девушки пироги испекут.
– Мальчики будут «оммен» говорить,
Возьми всех под свое покровительство.
– С шутками приди, в веселии оставь нас,
Да съедим мы твои болезни.
– Причитающееся нам – отдай,
Осенив шелковым рукавом.
– Лицом к нам не поворачивайся,
В спину тебе будем молиться.
Да будет тебе табу, светлый Аларды!
– О Æфсати, табу дын уæд!
Мæгуыр лæг дæн, Хуыцауы сфæлдыст адæймаг дæн,
Дæ бынмæ æрбацыдтæн æмæ дын лæгъстæ кæнын.
Курын дæ, дæ бар рæгъæуттæй мын
Ма бавгъау кæн иу къуылых сычъи кæнæ сæгуыт.
Курын, бæрзондæй мæм ныллæгмæ æркæс
Æмæ мын саккаг кæн дæ сиуджынтæй иу сырд.
Mæ кувинаг дын барст фæуæд
Æмæ мæ дæ хорзæх уæд.
Зæрдæрайгæ дæ цы аздæхон фæстæмæ,
Уыцы хорзæх мын ракæн.
– О Афсати, слава тебе!
Я, бедный, Богом созданный человек,
Пришел к твоему подножию и молю:
Не пожалей из вверенных тебе стад
Хромую серну или дикую козу.
Взгляни с вершины в низовья
Да будут угодны тебе мои подношения,
А мне да будет твоя милость.
Пошли мне такую удачу,
Чтобы я вернулся домой в хорошем настроении.
Цауæйнæнтти кувд Хуцаумæ
– Мах ба устур Хуцаумæ ковгæ кæндзинан,
Мах ба дæттагæ изæдтæй хуарз кордзинан.
Уацæг нин æй ратдзæнæй,
Уой, сой-сойгæнгæ нин,
Сæумæраги нин донигъоси
Февæрдзæнæй сæдсугон сæргун саг!
Молитва охотников Богу
– А мы Большому Богу молиться будем,
А мы у щедрых дзуаров благодеяния просим,
Насколько искренне просим,
Настолько истинно нам пошлют его,
Утром рано у родника
Да встретится нам сторогий головастый олень!
– Дæ хуарз зæрдæ нæмæ радтæ,
Дæ изæдти хуарзæнхæ нин радтæ,
Æфсати нæмæ хуарз цæстæй
Ракæсæд ма нин нæ размæ
Сæдсугон сæргун саг рарветæд.
– Хуарз нæдтæбæл куд рандæ уæн!
– Мах ба син сæ ном хуарзæн ерæн,
Табу Хуцауæн, уæдта Йæ изæдтæн!
– Хуыцау, славим Тебя!
– Хуыцау, просим Тебя!
– Яви нам Свою благодать
И благодать Своих дзуаров,
Чтобы Афсати на нас добрым оком
Взглянул и сторогого оленя навстречу выслал!
– Чтобы удачной дороги нам пожелал.
– А мы будем добром вспоминать его.
Табу Всевышнему и Его дзуарам!
– Уæ Хуыцау, Дæ кувæн бонтæ сты
Æмæ, рæсугъддæрæй кæуыл æрцыдысты,
Мах дæр уый æмбал фæкæн.
– Уæдæ, рухс Цыргъобауы дзуар, табу дæхицæн уæд!
– Дæ бынты цы фæсивæд, цы адæмтæ цæуы, уыдон фæндарастгæнæг у!
– Уæ рухс Цыргъобауы дзуар,
Дæ бынмæ цы куывддон адæм æрбацыд,
Уыдонæн се ртыгай чъиритæ адджынæн айс!
– Уæ рухс Цыргъобауы дзуар,
Кæд дзы исчи истæмæй фæрæдыд, уæд ын ныххатыр кæн!
– Кувæг адæм, уæ бæлццæттæ, уæ рынчынтæ Цыргъобауы дзуары уазæг уæнт!
– Hæ быны цы хортæ байтыдтат,
Уыдон уын Фæззæджы куывдты æмæ чындзæхсæвты хæринæгтæн бахъæуæнт!
– Иннæ аз уыл ацы бæрæгбон рæсугъддæрæй, амондджындæрæй куыд æрцæуа,
Цыргъобауы дзуар уын уыцы хорзæх ракæнæд!
– Уастырджи, Хуыцауы фыццаг минæвар дæ
Амæ ацы адæмæн Хуыцауæй хорздзинæдтæ ракур!
– Хъæубæсты зæд, ацы хъæубæстæ уыдысты фæрнджын хъæубæстæ
Æмæ сæ дæ хорзæх уæд!
– Нæ хохы дзуæрттæ, нæ быдыры кувæндæттæ, табу уæхицæн!
– Уацилла, фыдбылыз сафæг дæ, æмæ фыдбылызæй хызт ут, амондæй – тыхджын!
– Мæздæджы Мады Майрæм уын мад-фыды хæрзтæ ракæнæд,
Рахизырдæм уыл дзуар бафтауæд.
– Æрджынарæджы Тæтæртупп знаджы ссæуæнты бады,
Æмæ знагæй хызт куыд уат, уыцы хорзæх уын ракæнæд!
– Дзылаты дзуар, уæдæ нæм сылгоймаг фæсивæд дæр бирæ ис
Æмæ дæу хуызæн нывджын, амондджын куыд уой, уыцы арфæ ракæн.
– Уæ бæрзонд Реком, Мыкалгабыртæ,
Адæм хор-фосæй æфсæст куыд уой
Æмæ сæ куывдты, чындзæхсæвты куыд бахъæуой,
Уыцы хорзæх ракæнут!
– Уæ Хъилы Уастырджи, Æрхы Уастырджи, Амаддзаджы дзуар, табу уæхицæн!
– Уæ Хетæджы Уастырджи, ды дæхæдæг зын раны куы уыдтæ,
Уæд дын Хуыцау цы ахъаз бакодта,
Уыцы ахъаз бакæн ды дæр ацы адæмæн!
– Рухс Цыргъобауы дзуар, табу дын уæд,
Куывддон адæмæн хорз арфæтæ ракæн!
– Оммен цы кæстæртæ кодтой, уыдоны цæрæнбон бирæ уæд!
Молитва в святилище Цыргобау
– О Хуыцау, настали дни поклонения Тебе,
Так пусть собравшиеся здесь люди уподобятся
Тем, что встретили их наиболее достойно!
– О пречистый дзуар Цыргобауа, табу тебе!
– Благослови в добрый путь молодежь и путников,
Проезжающих мимо тебя!
– О пречистый дзуар Цыргобауа,
Прими благосклонно кувинаг паломников,
Пришедших поклониться тебе!
– О пречистый дзуар Цыргобауа, отпусти грехи заблудшим!
– Да будут путники и больные, за которых мы молимся,
Под покровительством Цыргобау!
– Да пойдет урожай, собранный осенью с полей наших, на свадьбы и кувды!
– Да пошлет нам Цыргобауа такую милость,
Чтобы праздник в будущем году мы встретили лучше, чем в году нынешнем!
– О каудзуар, это село всегда отличалось почтением и любовью к Богу и Его дзуарам,
Да будет ему твоя милость!
– О дзуары гор, святилища равнин, табу вам!
– О Уацилла, да не знает народ наш милостью твоей несчастий
И да будет он наделен счастьем!
– Да осенит вас крестом моздокская Мады Майрам и наделит лучшими благами.
– Да оградит нас от врагов Татартупп,
Восседающий у Эльхотовских ворот и охраняющий границы Осетии.
– О Дзылаты дзуар, у нас много молодых девушек,
Пошли им такое благо, чтобы они, подобно тебе,
Были красивыми и счастливыми.
– О высокочтимый Реком, Мыкалгабырта,
Да умножатся милостью вашей хлеба наши и стада наши,
Чтобы использовали мы их на свадьбах и кувдах.
– О Килы Уастырджи, Архы Уастырджи, Амаддзаджы дзуар табу вам!
– О Уастырджи Хетага, окажи нашему народу такую же помощь,
Какую оказал тебе Бог в трудную минуту.
– О пречистый дзуар Цыргобауа, табу тебе!
Пошли свою благодать собравшимся под твоей сенью людям.
– Долгой и счастливой жизни – нашим младшим!
Бынаты Хицауы куывд
– Бынаты Хицау, табу дын уæд!
– Дæ бынат фæрныг æмæ амондджын бынат уæд.
– Дæ бынаты цы бинонтæ бамбырд вæййы,
Уыдон æнæниз æмæ æнæфыдбылыз уæнт!
– Хорз цард, хорз амонд сæ куыд уа,
Кæрæдзийы бирæ куыд уарзой,
Дæ ном дын дзæбæхæй куыд арой,
– Бирæ кувынæй бирæ хæрзтæ хуыздæр у,
Æмæ нын бирæ хæрзтæ балæвар кæн!
Молитва Бынаты Хицау
– Бынаты Хицау, табу тебе!
– Пусть место, где ты пребываешь, будет счастливым.
– Пусть семья, обосновавшаяся в месте твоего пребывания,
Будет здоровой и счастливой.
– Окажи им такую милость, чтоб жили они в любви и согласии.